Taxonomy Bloom

Taksonomi Bloom merupakan rangka kerja yang digunakan secara meluas untuk mengklasifikasikan dan mengukur tahap kognitif dalam pembelajaran. Taksonomi ini pertama kali diperkenalkan oleh Benjamin Bloom pada tahun 1956 dan telah diperbaharui oleh Anderson dan Krathwohl pada tahun 2001. Dalam konteks pendidikan di Malaysia, taksonomi ini kerap digunakan untuk membangunkan hasil pembelajaran dan penilaian.

Peringkat Taksonomi Bloom

Taksonomi Bloom asal terdiri daripada enam peringkat yang diatur mengikut tahap kesukaran kognitif:

1. Pengetahuan (Knowledge) – Mengingati fakta asas.
2. Kefahaman (Comprehension) – Memahami makna fakta.
3. Aplikasi (Application) – Menggunakan maklumat dalam situasi baru.
4. Analisis (Analysis) – Memecahkan maklumat kepada bahagian yang lebih kecil untuk memahami struktur.
5. Sintesis (Synthesis) – Menggabungkan maklumat untuk membentuk keseluruhan baru.
6. Penilaian (Evaluation) – Membuat pertimbangan berdasarkan kriteria atau standard.

Selepas taksonomi ini diperbaharui oleh Anderson dan Krathwohl pada tahun 2001, ia diubah menjadi:

1. Menghafal (Remembering)
2. Memahami (Understanding)
3. Mengaplikasi (Applying)
4. Menganalisis (Analyzing)
5. Menilai (Evaluating)
6. Mencipta (Creating)

Analisis Taksonomi Bloom dalam Pendidikan di Malaysia

Di Malaysia, taksonomi ini sering digunakan dalam Pendidikan Abad ke-21, terutamanya dalam Kurikulum Standard Sekolah Menengah (KSSM) dan Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR). Taksonomi ini memberi panduan kepada guru untuk merancang pembelajaran berasaskan hasil (outcome-based education). Penggunaan taksonomi ini di dalam bilik darjah membantu dalam membina kemahiran berfikir aras tinggi (KBAT).

Contoh Kajian Tempatan:

• Ahmad, I. (2017). Penggunaan Taksonomi Bloom dalam Pengajaran Sains di Sekolah Menengah di Malaysia. Jurnal Pendidikan Sains, Universiti Pendidikan Sultan Idris (UPSI). Penerbit Universiti, Tanjong Malim, Malaysia.

  • Kajian ini menilai keberkesanan penggunaan taksonomi Bloom dalam membina soalan-soalan penilaian KBAT di sekolah menengah.
  • Hujah: Dapatan kajian menunjukkan bahawa penggunaan taksonomi Bloom dalam proses pembelajaran dan penilaian dapat meningkatkan daya berfikir pelajar serta membolehkan mereka memahami konsep-konsep sains dengan lebih mendalam.

• Zaini, M. (2020). Aplikasi Taksonomi Bloom dalam Kurikulum Pendidikan Tinggi di Malaysia. Tesis PhD, Universiti Malaya, Kuala Lumpur.

  • Tesis ini meneliti penerapan taksonomi Bloom dalam pembinaan silibus dan penilaian di peringkat universiti di Malaysia, dengan tumpuan kepada mata pelajaran seperti undang-undang dan kejuruteraan.
  • Hujah: Penggunaan taksonomi Bloom yang lebih komprehensif dalam pembelajaran universiti dikatakan mampu mempersiapkan pelajar menghadapi cabaran industri global dengan lebih baik.

• Lai, Y.C. (2015). Penerapan Taksonomi Bloom dalam Kurikulum Matematik Sekolah Rendah. Tesis Sarjana, Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi.

  • Tesis ini mengkaji kesan taksonomi Bloom terhadap pencapaian murid dalam mata pelajaran Matematik di peringkat sekolah rendah di Malaysia.
  • Hujah: Murid yang diajar menggunakan pendekatan taksonomi Bloom menunjukkan prestasi yang lebih baik dalam penyelesaian masalah berbanding dengan kaedah pengajaran tradisional.

Hujah Kelebihan Taksonomi Bloom

1. Struktur Jelas: Taksonomi Bloom menyediakan kerangka yang jelas untuk mengukur tahap penguasaan pelajar dalam pembelajaran.
2. Menggalakkan Pemikiran Kritis: Dengan memberi tumpuan kepada KBAT, ia membantu pelajar mengembangkan kemahiran analisis dan penilaian, penting dalam pelbagai bidang.
3. Fleksibiliti Penggunaan: Taksonomi ini boleh digunakan dalam pelbagai disiplin ilmu seperti sains, matematik, dan bahasa.

Sumber Rujukan

• Bloom, B.S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives: The Classification of Educational Goals. New York: McKay.
  • Buku asal oleh Benjamin Bloom yang memperkenalkan taksonomi ini.
• Anderson, L.W., & Krathwohl, D.R. (2001). A Taxonomy for Learning, Teaching, and Assessing: A Revision of Bloom’s Taxonomy of Educational Objectives. New York: Longman.
  • Edisi yang diperbaharui oleh Anderson dan Krathwohl.
• Kementerian Pendidikan Malaysia (2013). Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025.
  • Dokumen ini menekankan penggunaan taksonomi Bloom dalam pembinaan Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) dan Kurikulum Standard Sekolah Menengah (KSSM).

Analisis ini menunjukkan bahawa taksonomi Bloom berperanan penting dalam membentuk pembelajaran berkesan di Malaysia, terutama dalam meningkatkan kemahiran berfikir aras tinggi dalam kalangan pelajar.