Taksonomi Bloom dalam Membina Soalan Peperiksaan Pendidikan Islam

Taksonomi Bloom dalam Membina Soalan Peperiksaan Pendidikan Islam

Taksonomi Bloom merupakan alat yang sangat berguna dalam membina soalan peperiksaan, terutamanya dalam subjek Pendidikan Islam. Dalam konteks pembelajaran agama, soalan-soalan peperiksaan perlu dibina dengan objektif untuk mengukur tahap pemahaman, aplikasi, analisis, dan keupayaan pelajar menilai dan mencipta berasaskan ajaran Islam. Dengan menggunakan taksonomi Bloom, guru dapat memastikan bahawa soalan yang disediakan menguji pelbagai tahap kognitif, bukan sekadar hafalan tetapi juga pemikiran kritikal yang relevan dengan kehidupan seharian.

Peringkat Taksonomi Bloom dalam Pembinaan Soalan Pendidikan Islam

1. Menghafal (Remembering):
   • Soalan di peringkat ini bertujuan untuk menguji ingatan pelajar terhadap fakta atau maklumat asas dalam Pendidikan Islam, seperti rukun iman, rukun Islam, ayat-ayat al-Quran, dan hadis.
   • Contoh soalan: "Nyatakan lima rukun Islam."
2. Memahami (Understanding):
   • Soalan di peringkat ini memerlukan pelajar untuk menunjukkan pemahaman tentang konsep-konsep dalam ajaran Islam.
   • Contoh soalan: "Terangkan maksud surah al-Ikhlas."
3. Mengaplikasi (Applying):
   • Soalan di peringkat ini menguji keupayaan pelajar untuk menggunakan maklumat atau prinsip Islam dalam situasi praktikal.
   • Contoh soalan: "Bagaimanakah cara solat berjemaah dilakukan?"
4. Menganalisis (Analyzing):
   • Soalan di peringkat ini menuntut pelajar untuk memecahkan maklumat kepada komponen yang lebih kecil dan memahami hubung kait antara konsep.
   • Contoh soalan: "Analisis kepentingan syura dalam sistem pentadbiran Islam."
5. Menilai (Evaluating):
   • Soalan di peringkat ini menghendaki pelajar membuat pertimbangan atau penilaian berdasarkan ajaran Islam.
   • Contoh soalan: "Bincangkan kebaikan dan keburukan penggunaan teknologi moden dari perspektif Islam."
6. Mencipta (Creating):
   • Soalan ini memerlukan pelajar untuk menghasilkan sesuatu yang baru atau menyelesaikan masalah berdasarkan pengetahuan agama.
   • Contoh soalan: "Cipta satu kaedah baru untuk menggalakkan pemuda-pemudi Muslim mengamalkan ajaran Islam dalam dunia moden."

Analisis Penggunaan Taksonomi Bloom dalam Pembinaan Soalan Pendidikan Islam

Penggunaan taksonomi Bloom dalam pembinaan soalan peperiksaan Pendidikan Islam di Malaysia merupakan strategi penting untuk memastikan soalan mengukur pelbagai tahap kognitif pelajar. Ia memastikan pelajar bukan sahaja mengingati maklumat agama tetapi juga memahami, menganalisis, dan menilai ajaran Islam serta berfikir secara kritikal dan kreatif mengenai isu-isu semasa yang berkaitan dengan Islam.

Hujah: Soalan peperiksaan yang dibina berdasarkan taksonomi Bloom lebih berkesan dalam menghasilkan pelajar yang mempunyai kemahiran Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT), sesuai dengan Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 yang mengutamakan pembelajaran abad ke-21. KBAT dalam Pendidikan Islam membantu pelajar menghadapi cabaran kehidupan moden dengan berpegang kepada prinsip-prinsip agama.

Kelebihan Taksonomi Bloom dalam Membina Soalan Pendidikan Islam

1. Menggalakkan Pemikiran Kritis: Soalan yang merangkumi peringkat kognitif yang lebih tinggi seperti analisis dan penilaian memerlukan pelajar untuk berfikir secara kritikal mengenai ajaran Islam dan menerapkannya dalam kehidupan mereka.
2. Penilaian yang Holistik: Taksonomi Bloom membolehkan guru menilai bukan sahaja pengetahuan tetapi juga aplikasi praktikal, pemahaman mendalam, dan keupayaan untuk menilai maklumat agama.
3. Penyediaan Pelajar untuk Dunia Sebenar: Dengan soalan yang menggalakkan pelajar mencipta dan menilai, mereka lebih bersedia untuk menghadapi situasi sebenar yang memerlukan mereka untuk mengamalkan ajaran Islam dalam konteks sosial dan teknologi yang semakin mencabar.

Contoh Kajian Tempatan dan Hujah

1. Yusoff, M.Z. (2016). Penggunaan Taksonomi Bloom dalam Membina Soalan Pendidikan Islam di Sekolah Menengah di Malaysia. Tesis Sarjana, Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi.

   • Hujah: Kajian ini menyimpulkan bahawa kebanyakan soalan peperiksaan Pendidikan Islam di Malaysia masih tertumpu pada tahap hafalan dan pemahaman, tetapi dengan pengaplikasian taksonomi Bloom yang lebih menyeluruh, pelajar menunjukkan peningkatan dalam kemahiran berfikir aras tinggi (KBAT).

2. Rahman, N.H. (2018). Kemahiran Berfikir Aras Tinggi dalam Soalan Peperiksaan Pendidikan Islam. Jurnal Pendidikan Islam, Universiti Malaya. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya.

   • Hujah: Kajian ini meneliti soalan-soalan dalam peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) untuk subjek Pendidikan Islam dan mendapati bahawa integrasi taksonomi Bloom mampu meningkatkan daya analisis dan keupayaan pelajar untuk menilai isu-isu moral dalam Islam.

3. Shafie, A. (2020). Penggunaan Taksonomi Bloom dalam Soalan Pendidikan Islam di Peringkat Universiti. Tesis PhD, Universiti Teknologi Malaysia, Johor Bahru.

   • Hujah: Kajian ini menganalisis kesan taksonomi Bloom dalam soalan-soalan peperiksaan di peringkat universiti. Didapati bahawa pelajar yang didedahkan kepada soalan yang merangkumi tahap penilaian dan penciptaan mempunyai keupayaan yang lebih tinggi untuk menyelesaikan masalah yang berkaitan dengan isu-isu agama dan etika dalam konteks globalisasi.

Sumber Rujukan Lengkap

1. Bloom, B.S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives: The Classification of Educational Goals. New York: McKay.

   • Buku asal yang memperkenalkan taksonomi Bloom.

2. Anderson, L.W., & Krathwohl, D.R. (2001). A Taxonomy for Learning, Teaching, and Assessing: A Revision of Bloom’s Taxonomy of Educational Objectives. New York: Longman.

   • Buku ini memaparkan edisi yang diperbaharui taksonomi Bloom.

3. Yusoff, M.Z. (2016). Penggunaan Taksonomi Bloom dalam Membina Soalan Pendidikan Islam di Sekolah Menengah di Malaysia. Tesis Sarjana, Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi.

   • Kajian mengenai penerapan taksonomi Bloom dalam pembinaan soalan pendidikan Islam di peringkat sekolah menengah.

4. Rahman, N.H. (2018). Kemahiran Berfikir Aras Tinggi dalam Soalan Peperiksaan Pendidikan Islam. Jurnal Pendidikan Islam, Universiti Malaya, Kuala Lumpur.

   • Artikel ini membincangkan penggunaan taksonomi Bloom dalam pembinaan soalan KBAT untuk Pendidikan Islam.

5. Shafie, A. (2020). Penggunaan Taksonomi Bloom dalam Soalan Pendidikan Islam di Peringkat Universiti. Tesis PhD, Universiti Teknologi Malaysia, Johor Bahru.

   • Tesis ini membincangkan keberkesanan taksonomi Bloom dalam membina soalan peperiksaan Pendidikan Islam di universiti.

Dengan penerapan taksonomi Bloom yang tepat, soalan peperiksaan Pendidikan Islam dapat dibina dengan objektif untuk menguji bukan sahaja hafalan pelajar, tetapi juga kemampuan mereka untuk memahami, menganalisis, menilai, dan mencipta penyelesaian kepada masalah berasaskan ajaran Islam.